een follie voor buitenplaats koningsweg
de Vogelspothut
'Op Vliegveld Fliegerhorst Deelen aan de Koningsweg draait alles om camouflage. Vanuit de lucht leken de bunkers, hangars en verblijven van de Duitse officieren nog het meest op boerderijtjes. Op die manier voorkwam de bezetter dat ze gebombardeerd werden door de geallieerden. Met dit thema in gedachten zijn nu, ruim 75 jaar later, 11 follies (een afgeleide van het woord 'foolness') in het bos gerealiseerd. Gebouwen met een bijzondere architectuur, die mens of dier op een bepaalde manier voor de gek houden, net als de gecamoufleerde gebouwen in WO II', zo de inleiding op de website van de initiatiefnemer van het project www.buitenplaatskoningsweg.nl.
Wie de moeite neemt de schoonheid van
het gebied te ontdekken doet kleine en grote
ontdekkingen; het landschap herbergt een ongekende
diversiteit aan planten- en diersoorten: van de zeldzame
parelmoervlinder tot het imposante edelhert, van het
gentiaanblauwtje tot de kleine schorseneer. Met onze follie willen we de bezoeker naar het grote en
het kleine laten kijken. Het gaat ons niet alleen om het
uitzicht in de verte maar ook om de vele kleine details
waaruit de natuur van de Veluwe bestaat: om insecten,
vogels en planten. De follie biedt daarom niet alleen een
thuis voor mensen maar ook voor de kleine wezens uit de
natuur.
| locatie: | Buitenplaats Koningsweg, Arnhem |
| ontwerp: | 2021 |
| uitvoering: | 2022 |
| opdrachtgever: | Carole van der Linden |
| constructeur: | Jaap Dijks - Goudstikker De Vries |
| installatieadvies: | Kenny Vonk - Adviesbureau W-inst |
| bouwer: | Elmer Koopmans i.s.m. Joris Jansens en Tom Vollaard |
| : | |
| fotografie:: | Joppe Douma |
Het concept van onze follie is geïnspireerd op een veelvoorkomend bouwwerkje in de Nederlandse natuur; de vogelspothut. Ze komen voor in allerlei soorten en maten. De hut heeft er baat bij zo onopvallend mogelijk te zijn en tegelijkertijd moet er zo veel mogelijk uitzicht en overzicht vanuit de hut zijn.
Voor de grote beuk en omringd door bos is de follie van het maaiveld opgetild en op palen gezet. Het optillen dient twee doelen; enerzijds om de wortels en waterhuishouding van de beuk te beschermen en anderzijds om hoogte te creëren voor uitzicht. Bovendien wordt het gezichtsveld op ooghoogte zo min mogelijk verstoord.
Strategisch geplaatst aan de kruising van twee zandpaden is er goed overzicht over het omliggende landschap. Dicht tegen de bomenkraag van de grote beuk waan je je bijna in de bomen. Er is natuur dichtbij, maar door de bomen heen zijn er ook doorzichten richting het heidelandschap.
De follie staat als een eigenzinnig volume in
het landschap. Eigenwijs en trots als de luiken
open staan, bescheiden en onopvallend als de
luiken dicht zijn. Zoals een bloem ook ‘s nachts
zijn blaadjes sluit. Alleen de rode deur doet
bewoning vermoeden.
Hij staat zo georiënteerd dat er op de verdieping een panorama view is van de grote beuk en het bos aan de noordzijde tot aan de doorzichten op de heide op de zuidzijde. Door de kleur en materialisatie van de gevel gaat de follie goed op in zijn bosrijke omgeving.
Omdat we de bezoeker graag vanaf
verschillende standpunten naar de natuur
willen laten kijken, bestaat de follie uit meerdere
gestapelde ‘kamers’ met uitzicht.
Het overdekte terras, dat net iets boven de
grond zweeft, richt de aandacht op de natuur,
de planten en insecten dichtbij. Deze ‘kamer’
is onderdeel van de buitenruimte en dus aan
alle kanten open. Met de plaatsing van een buitenkeuken fungeert dit terras als ‘zomerwoonkamer’.
Op de tweede verdieping ontvouwt zich het uitzicht aan alle zijdes naar de boomkruinen met doorzichten naar de glooiende heide. De bomen staan hier dichtbij en je kunt het uitzicht bijna aanraken. Bij slechter weer zal dit de woonkeuken zijn. Zo is het een efficiënt en comfortabel verblijf voor alle seizoenen.
De detaillering van de follie nodigt de natuur uit. Op verschillende hoogtes van de follie zijn voorzieningen die zorgvuldig zijn afgestemd op de dieren die we verwelkomen. Dit maakt de follie tot broedplaats, bijenkorf en insectenhotel. In de gevelbekleding voorzien we welbewust ruimten, spleten, kieren en holtes en ook onder de dakoverstekken is er ruimte voor nesten en nestkastjes. Bijzondere aandacht gaat uit naar wilde bijen, vlinders en vleermuizen.
